راه‌های رفع خارش سر؛ علت خارش سر چیست؟ زمانی که خارش سر اتفاق افتاده، یعنی تعادلش به هم خورده است و باید به دنبال دلیل آن گشت. برای خارش سر می‌توان دلایل مختلفی پیدا کرد. برای برخی افراد خارش در تمام کف سر و برای برخی دیگر تنها در قسمت‌هایی از جمجمه ایجاد می‌شود. برای درمان خارش سر باید به دنبال علت خارش پوست سر بگردید تا بتوانید درمان مؤثر و ثابت‌شده‌ای را برای حل آن بیابید.
زمانی که خارش سر اتفاق افتاده، یعنی تعادلش به هم خورده است و باید به دنبال دلیل آن گشت. برای خارش سر می‌توان دلایل مختلفی پیدا کرد. برای برخی افراد خارش در تمام کف سر و برای برخی دیگر تنها در قسمت‌هایی از جمجمه ایجاد می‌شود. برای درمان خارش سر باید به دنبال علت خارش پوست سر بگردید تا بتوانید درمان مؤثر و ثابت‌شده‌ای را برای حل آن بیابید.
قبل از هر چیز لازم است نوع پوست سر خود را بشناسید، علائم ثانویه را شناسایی کنید و ریسک‌های احتمالی را در مراقبت روزانه خود مد نظر قرار دهید. ساده‌ترین و مطمئن‌ترین روش برای درمان خارش سر این است که به متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
راه‌کارهای طبیعی درمان خارش سر
۱. روغن درخت چای
در مطالعه‌ی دیگری هم که نتایج آن در «ژورنال آکادمی بیماری‌های پوستی آمریکا» (Journal of the American Academy of Dermatology) منتشر شد، تاثیرات روغن درخت چای را روی افرادی دچار شوره‌ی سر که از شامپوی حاوی ۵ درصد روغن درخت چای استفاده کرده بودند، بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که خارش و شوره‌ی سر در این افراد به میزان ۴۱ درصد بهبود یافته است.
۲. یوگا، تای‌چی و دیگر ورزش‌ها
شاید عجیب به نظر برسد اما آیا می‌دانستید علم نشان داده ورزش می‌تواند به کاهش التهاب ناشی از خارش سر کمک کند؟ بله درست است، براساس گزارش «مؤسسه‌ی ملی پسوریازیس» (The National Psoriasis Foundation)، بیماران مبتلا به پسوریازیس، با کمک یوگا، تای‌چی، چی‌کونگ (qigong) و به‌طور کلی ورزش، نتایج مثبتی گرفته بودند، چرا که ورزش مناسب، نیازمند کنترل تنفس است. تمرین‌های کششی و قدرتی، همراه با مدیتیشن و مراقبه نیز می‌توانند باعث بهبود جریان خون شوند، زیرا استرس را کاهش می‌دهند.
۳. موها، شانه و بُرس‌تان را تمیز نگه دارید
البته همه‌ی دلایل خارش سر مربوط به بیماری‌های مُسری نیستند، اما مثلا «تینئا کاپیتیس» (tinea capitis) یا کچلی، واگیردار است. رعایت بهداشت فردی اهمیت زیادی دارد و نباید شانه و برس‌تان را با کسی شریک شوید. از آنجایی که کچلی یا عفونت قارچی در میان کودکان بیشتر شایع است، حتما الگوهای مناسب بهداشتی را با دقت به آنها آموزش بدهید.
۴. از ماسک موی مؤثر در کاهش خارش سر استفاده کنید
اگر چند بار در هفته از ماسک موی مناسب استفاده کنید، می‌توانید باکتری‌ها را نابود کنید و به شیوه‌ای طبیعی و سالم، تفاوت‌های چشمگیری در وضعیت موهایتان ایجاد کنید. به راحتی می‌توانید یک موز کوچک له شده را با دو قاشق غذاخوری عسل و نصف یک آووکادو به خوبی ترکیب کنید و ماسک حاصل را کاملا به پوست سرتان بمالید. اجازه دهید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بماند و سپس با یک شامپوی مناسب بشویید.
۵. از خوردن غذاهایی که باعث التهاب و آلودگی می‌شوند، اجتناب کنید
ممکن است از طریق غذاهایی که می‌خورید دچار عفونت‌های قارچی و التهاب شوید. خیلی مهم است که از مصرف این نوع غذاها مانند غذاهای فرآوری‌شده، قند و شکر، گلوتن، لبنیات، سویا، بادام زمینی و الکل که تنها چند نمونه هستند، پرهیز کنید. گنجاندن غذاهای ضد عفونت‌های قارچی در رژیم غذایی بهترین کاری است که می‌توانید انجام دهید. سیر، سرکه سیب، موز، آواکادو، روغن کتان، زنجبیل و روغن نارگیل، نمونه‌هایی از خوراکی‌های ضد عفونت‌های قارچی هستند.
۶. از مواد شیمیایی برای موهای خود استفاده نکنید
سعی کنید خودتان نرم‌کننده یا حالت‌دهنده بسازید. خیلی از کف‌ها و فوم‌های آرایشی حاوی مواد شیمیایی و عوامل ایجاد اگزما هستند و می‌توانند پوست سر را تحریک کنند. این تحریک و التهاب هم می‌تواند موجب خارش، قرمزی پوست و حتی بروز واکنش‌های آلرژیک مانند کهیر و خس خس سینه شوند.
علت خارش سر چیست؟
۱. شوره‌ی سر و درماتیت سبوره‌ای (Seborrhoeic dermatitis)
شوره و درماتیت سبوره‌ای، ادامه‌ی طیف همان بیماری هستند که سایر قسمت‌های بدن را دچار مشکل درماتیت سبوره‌ای می‌کنند و اغلب، افراد دچار اگزما، شوره هم خواهند داشت. شوره روی پوست سر شکل می‌گیرد و معمولا باعث خارش و پوسته شدن می‌شود، اما ممکن است شما التهاب را نبینید. از طرفی دیگر، درماتیت سبوره‌ای می‌تواند همان‌طور که سایر نواحی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، روی پوست سر نیز بروز کند، اما علاوه بر خارش و پوسته، که می‌تواند شدید هم باشد، با التهاب نیز همراه است. عواملی، چون سیستم ایمنی، ژنتیک، استرس هیجانی و تغذیه، همگی می‌توانند احتمال بروز و تشدید شوره‌ی سر و درماتیت سبوره‌ای را بیشتر کنند.
۲. واکنش‌های آلرژیک ناشی از غذا و شامپو
ضمنا اگر شامپوی شما حاوی مواد شیمیایی زیادی باشد، احتمال اینکه پوست سرتان دچار واکنش آلرژیک به این مواد شود افزایش می‌یابد، که به آن درماتیت تماسی می‌گویند. یکی از اولین کار‌هایی که می‌توانید انجام دهید کنار گذاشتن شامپو و نرم‌کننده‌ی فعلی‌تان است تا ببینید مشکل برطرف می‌شود یا نه.
۳. بیماری خود ایمنی
پسوریازیس، یک بیماری مزمن خود ایمنی است که علائم آن شامل پوسته‌های قرمز، برآمده و فلس مانند روی پوست یا روی پوست سر می‌شود. می‌دانیم پسوریازیس یک بیماری وراثتی است اما کارشناسان هنوز به شناخت دقیقی از علت آن نرسیده‌اند. اگر به این بیماری مبتلا هستید، نباید آن را نادیده بگیرید و درمان نشده رها کنید، چون موجب خارش پوست سر و تشدید علائم این بیماری خواهد شد.
۴. تینئا کاپیتیس یا کچلی
قارچ‌ها می‌توانند در بافت مرده‌ی مو، ناخن و یا نواحی بیرونی پوست زندگی کنند. احتمال ابتلا به تینئا کاپیتیس زمانی بیشتر می‌شود که آسیب‌هایی در پوست یا پوست سر وجود داشته باشد، موهایتان را دیر به دیر بشویید، و یا برای مدت‌های طولانی پوست‌تان مرطوب بماند که اغلب به دلیل تعریق زیاد این اتفاق می‌افتد. کچلی، به راحتی سرایت می‌کند و بیشتر، بچه‌ها به آن دچار می‌شوند، اما معمولا با شروع سن بلوغ، ناپدید می‌شود. تینئا کاپیتیس یا کچلی، بر خلاف پسوریازیس یا عفونت قارچی می‌تواند از طریق تماس با انسان یا حیوان، شانه و برس، کلاه یا هر چیز دیگری که با قارچ‌ها تماس پیدا کرده باشد منتقل شود.
۵. شپش سر
علائم شپش سر معمولا خارش پوست سر، گردن و گوش‌هاست که واکنشی آلرژیک به بزاق شپش‌هاست. گاهی امکان دارد دو تا شش هفته بعد از هجوم شپش‌ها خارشی وجود نداشته باشد، مخصوصا برای کسی که برای اولین بار دچار شپش می‌شود. تخم شپش که به آن «نیت» (nit) می‌گویند، بسیار بسیار ریز بوده و به تار موی فرد می‌چسبد. شپش ممکن است به صورت شوره به نظر برسد، اما بر خلاف شوره که با تکان دادن سر، جدا می‌شود، شپش به دلیل چسبندگی زیاد به تار مو، به راحتی جدا نمی‌شود.
اقدامات پیشگیرانه و توصیه‌های نهایی
یافتن راه حل برای خارش سر می‌تواند ساده باشد. راه‌های گوناگون را امتحان کنید تا بتوانید عامل اصلی خارش سر را بیابید و سپس راه‌کار درمانی مناسب را در پیش بگیرید. اگر تعلل کنید، تنها نتیجه‌اش این خواهد بود که خارش سر مزمن، و شدیدتر می‌شود.
