گاز مونوکسید کربن؛ قاتل خاموش فصل سرما

در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما مجری برنامه میزبان محسن لعل حسن زاده، کارشناس فوریت‌های پزشکی و رئیس آموزش همگانی سازمان اورژانس کشور بود و در خصوص مسمومیت با گاز مونوکسید کربن به گفتگو پرداختند.

کارشناس برنامه گفت: هر ماده‌ای که وارد بدن می شود و بدن را از عملکرد طبیعی خارج می کند، سم نامیده می شود، از شایع‌ترین مسمومیت‌ها: مسمومیت‌های خوراکی، مسمومیت‌های پوستی، مسمومیت‌های تزریقی (نیش حشرات و حیوانات نیز جزو این نوع مسمومیت است) و مسمومیت‌های گازی است.

وی گفت: گاز‌هایی که از طریق استنشاق وارد بدن می‌شوند، بسیار خطرناک هستند، زیرا جذب سریع تری دارند و شخص را به فوریت دچار مسمومیت می‌کنند، بنابراین لازم است که افراد علائم را بشناسند و به فوریت اقدامات لازم را انجام دهند.

لعل گفت: گاز مونوکسید کربن را قاتل خاموش می‌نامیم، این گاز رنگ و بو ندارد و با حواس پنجگانه قابل شناسایی نیست.

وی گفت: مولکول اکسیژن پس از ورود به خون به هموگلوبین متصل می‌شود و از این طریق، به همه اعضای بدن می‌رسد. میل ترکیبی گاز مونوکسید کربن با اکسیژن،۲۰۰ برابر میل ترکیبی آن با گاز اکسیژن است، بنابراین با کمترین مقدار گاز مونوکسید کربن در محیط، فرد دچار مسمومیت می‌ شود.

رئیس آموزش همگانی سازمان اورژانس کشور گفت: در فصل سرما به دلیل راه اندازی وسایل گرمایشی و سوختن ناقص این وسایل، مسمومیت با گاز مونو اکسیدکربن بیشتر است، بنابراین اگر نکات ایمنی و وسایل استاندارد را نشناسیم، به راحتی جان افراد به خطر می‌افتد.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال، که منابع تولید کننده گاز مونوکسید کربن کدامند، گفت: تمام سوخت‌های فسیلی می‌توانند تولید کننده گاز CO باشند، سوختن گاز شهری و زغال و همچنین اگزوز خودروها، از منابع اصلی تولید کننده گاز مونوکسید کربن هستند. آبگرمکن و بخاری‌ها اگر استاندارد نباشند، به راحتی جان افراد را به خطر می‌اندازند.

وی گفت: گاز شهری در حال حاضر شایعترین عامل مسمومیت با گاز co است و عامل ایجاد بیشترین مسمومیت‌ها در منازل است.

کارشناس برنامه یادآور شد: قبل از راه اندازی وسایل گرمایشی در منزل و یا در هر مکان دیگری، از باز بودن خروجی دودکش‌ها اطمینان حاصل کنند (دودکش استاندارد به شکل H است)

وی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توانیم از عملکرد صحیح شعله مطمئن باشیم، گفت: شعله آبی، احتراق کامل دارد و خروجی آن گاز CO۲ است، اما اگر شعله به رنگ زرد بسوزد، سوختن ناقص انجام شده است و گاز CO منتشر می‌شود.

وی یادآور شد: اگزوز خودرو‌ها نیز می‌تواند گاز CO منتشر کنند، در این بین اگر خروجی اگزوز به داخل کابین نشت یابد، امکان مسمومیت با گاز مونوکسید کربن برای راننده و سرنشینان وجود دارد.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال: که برای اطمینان از خروجی وسایل گرمایشی چه باید کرد، گفت: از لوله دودکش به شکل H استفاده کنید، از داغ بودن لوله بخاری اطمینان حاصل کنید، از اتصال لوله به زانویی، اطمینان حاصل کنید که با تکان‌های ساده باز نشود و همچنین جریان داشتن هوا در محیط را از جمله اصول اولیه ایمنی محیط نام برد، و تاکید کرد: هرگز کلیه درز‌های منزل را نبندید، تا اجازه تبادل هوا با محیط وجود داشته باشد.

رئیس آموزش همگانی سازمان اورژانس کشور در پاسخ به این سوال، که در مواجهه با افرادی که دچار علائم مسمومیت شده اند، چه کنیم، گفت: اولین کار، برقراری تهویه است، اصلی‌ترین درمان برای این افراد، تنفس اکسیژن می‌باشد، در این حالت باید فرد را به محیط آزاد منتقل کنیم، در شرایط وخیم‌تر، تنفس از کپسول اکسیژن انجام می شود.

او گفت: در افراد بیهوش، شایع‌ترین علت مرگ انسداد راه هوایی است، زیرا زبان شل می‌شود به عقب برمی گردد و راه هوایی بسته می‌شود، در این هنگام، توصیه می‌شود: فرد را به پهلو بخوابانیم تا محل عبور هوا باز باشد.