شیردهی انحصاری در شش ماه اول تولد، بهترین روش برای حفظ سلامت و رشد مطلوب نوزاد است. متخصصان توصیه می‌کنند حتی در شرایط بیماری مادر، شیردهی ادامه یابد تا نوزاد از فواید بی‌نظیر شیر مادر بهره‌مند شود.
به گزارش مدنیوز، در طول ۶ ماه اول زندگی نوزاد، تغذیه انحصاری با شیر مادر باید صورت گیرد. به این معنی که نوزاد در این مدت فقط شیر مادر می‌نوشد و حتی شیرخشک یا آب نیز نمی‌نوشد مگر آنکه به دلایل خاصی، پزشک شیرخشک را برای نوزاد تجویز کرده باشد. در صورتی که فکر می‌کنید نوزاد شما دچار دل درد است، باید با مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی علت آن مشخص شود. ممکن است علت دل درد حساسیت به یکی از اجزای شیرخشک یا حساسیت به شیر مادر باشد. در این صورت پزشک یا شیرخشک را عوض میکند و یا مادر را به متخصص تغذیه و رژیم درمانی ارجاع می‌دهد تا رژیم ضد حساسیت برای مادر تجویز شود البته دل درد می‌تواند علل مختلف دیگری نیز داشته باشد.
زردی به افزایش میزان رنگدانه زرد بیلی روبین در خون نوزاد که باعث زرد شدن رنگ پوست و چشم نوزاد می‌شود، گفته می‌شود. نوزادان به دلالیل مختلف ممکن است دچار زردی شوند. یکی از این دلایل، عدم مصرف شیر مادر است. برای کمک به بهبود زری نوزاد باید مطمئن شوید که نوزاد به اندازه کافی شیر مادر می‌نوشد.
شیردهی منظم و اطمینان از دریافت کافی شیر به حذف بیلی روبین از خون نوزاد و دفع آن از طریق مدفوع یا ادرار کمک میکند. برای اطمینان از مصرف کافی شیر مادر توسط نوزاد می‌توانید با مرکز بهداشتی درمانی در ارتباط باشید و همچنین بررسی کنید آیا نوزاد شما روزی ۶ بار یا بیشتر پوشکش را خیس میکند؟ رنگ مدفوع نوزاد از سبز تیره به زرد تغییر میکند؟ و یا اینکه بعد از مصرف شیر مادر سرحال است؟ دقت شود که حتی در زمانی که نوزاد برای درمان زری تحت نوردرمانی قرار می‌گیرد باید شیر مادر را مصرف کند.
اکیدا توصیه می‌شود که نوزادان حداقل به مدت یکسال بعد از تولد با شیرمادر تغذیه شوند. همچنین در طول ۶ ماه اول زندگی، شیر مادر تنها غذایی است که باید به نوزاد داده شود.
شیرمادر مطلوب‌ترین منبع تغذیه برای تقریبا همه نوزادان است و اساسا تمام نیاز‌های تغذیه‌ای نوزادان را تا تقریبا ۶ ماهگی که معمولا غذا‌های جامد به رژیم غذایی نوزاد اضافه می‌شود، برآورده میکند. شیر مادر همچنین فواید سلامتی بخشِ مهمی برای نوزادان نارس دارد. تغذیه انحصاری با شیر مادر به این معنی است که نوزاد در ۶ ماه اول زندگی، فقط شیر مادر می‌نوشد و شیرخشک یا آب نمی‌نوشد.
تغذیه تکمیلی با انواع غذا‌ها در کنار مصرف شیر مادر معمولا بعد از ۶ ماهگی آغاز می‌شود. تغذیه انحصاری با شیر مادر در ۶ ماه اول زندگی، بیشترین فواید را برای نوزاد و مادر به همراه دارد. همچنین این مزایا حتی پس از قطع شیردهی نیز می‌توانند ادامه داشته باشند.
در نوزادان مصرف شیر مادر می‌تواند به پیشگیری از عفونت‌های معده منجر شونده به استفراغ یا اسهال، پیشگیری از عفونت گوش یا ریه و نیز به کاهش خطر مرگ گهواره کمک کند. تغذیه با شیر مادر همچنین می‌تواند به نوزادان در افزایش وزن با سرعت مناسب کمک کند.
شواهد نشان می‌دهد که تغذیه با شیر مادر فواید طولانی مدت متعددی نیز به همراه دارد از جمله کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۱، بیماری التهابی روده، خس خس سینه، برخی مشکلات دندانی و احتمالا کاهش خطر چاقی، آلرژی و برخی سرطان‌های دوران کودکی. شیردهی برای مادر نیز فواید زیادی دارد.
در مقایسه با افرادی که نوزادان خود را با شیر خشک تغذیه می‌کنند، مادرانی که معمولا شیر می‌دهند بعد از زایمان، خونریزی رحمی و استرس کمتری دارند، بعد از بارداری بیشتر وزن کم می‌کنند و هزینه‌های زیادی را صرف غذا دادن به نوزاد و نیز مراقبت‌های بهداشتی نمی‌کنند، چون نوزادان آن‌ها کمتر بیمار می‌شوند. همچنین این مادران احتمال کمتری برای ابتلا به سرطان سینه، تخمدان یا آندومتر (رحم)، فشار خون بالا و دیابت نوع ۲ دارند.
در حالت ایده آل بهتر است شیردهی بلافاصله پس از زایمان و ظرف یک ساعت اول شروع شود. شیر دادن مکرر به بدن مادر کمک میکند تا شیر بیشتری تولید کند. اگر مادر می‌خواهد شیردهی خود را ادامه دهد، باید سعی کند به نوزاد شیرخشک ندهد مگر تنها در شرایطی که دلیل پزشکی برای منع تغذیه با شیر مادر و به جای آن، استفاده از شیرخشک وجود داشته باشد.
دادن شیرخشک به نوزاد در کنار تغذیه با شیر مادر می‌تواند تولید شیر کافی را برای بدن مادر دشوارتر کند. مراجعه منظم به مراکز بهداشت جهت بررسی و ثبت نمودار‌های رشد نوزاد و تایید اینکه رشد وزنی و قدی نوزاد در محدوده مطلوب است، حاکی از دریافت انرژی کافی در وی است. دادن شیرخشک به میزان زیاد به نوزاد می‌تواند سبب رشد سریع وزنی در مقایسه با رشد قدی نوزاد شود و وزن گیری سریع و زیاد نوزاد، می‌تواند سبب افزایش خطر چاقی وی در بزرگسالی شود.
تغذیه با شیر مادر در هنگام بیماری برای نوزاد بسیار مطلوب است حتی اگر مادر سرماخوردگی یا آنفلوآنزا، تب، اسهال و استفراغ یا ورم پستان داشته باشد، با نظر پزشک باید شیردهی را به طور معمول ادامه دهد. نوزاد از طریق شیر مادر در واقع حاوی آنتی بادی‌هایی برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهاست. در شرایط اسهال نوزاد، مادر باید تشویق شود که دفعات شیردهی و در عین حال میزان مصرف مایعات خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. تغذیه انحصاری با شیر مادر از نوزادان در برابر اسهال، محافظت میکند. شیردهی یک درمان ایده آل برای آبرسانی مجدد نوزاد دچار اسهال است.
شیر مادر بهترین منبع غذایی برای نوزاد است که تمامی مواد مغذی مورد نیاز او را فراهم میکند. تغذیه با شیر مادر می‌تواند با اطمینان به پیشگیری از زری نوزاد کمک کند. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند باید روزانه ۸ تا ۱۲ بار در چند روز اول زندگی خود شیر بنوشند. تغذیه مکرر با شیر مادر، حرکات منظم روده نوزاد را تحریک کرده و به نوزاد کمک میکند تا بیلی روبین بالا را که سبب زری شده، دفع کند.
برگرفته از کتاب «پاسخ‌های علمی درست به باور‌های تغذیه‌ای نادرست/ دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت»
