بومی سازی سیاست‌های سلامت روان

به گزارش مدنیوز ، رسول روشن، عضو گروه سلامت روان فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران، با تأکید بر تحول در رویکرد‌های سلامت روان، تعریف سلامت راشامل چهار بعد جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی دانست و به گفته وی، این نگاه نوین سازمان جهانی بهداشت (WHO) مستلزم سیاست‌گذاری بومی و علمی در سطوح کلان کشور است.

وی در سخنان خود با اشاره به تاریخچه نظام سلامت خاطرنشان کرد: امروز با توجه به پیچیدگی‌های روان‌اجتماعی و ظهور پدیده‌های نو مانند فضای مجازی، لازم است سلامت روان به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر نظام سلامت، مورد بازتعریف و اولویت‌گذاری قرار گیرد.

توجه به بُعد معنوی، حلقه مفقوده سلامت روان

روشن در ادامه افزود: یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در بسیاری از نظام‌های سلامت دنیا نادیده گرفته شده، بُعد معنوی وجود انسان است. بعدی که می‌تواند نقش مهمی در تاب‌آوری روانی، ارتقای کیفیت زندگی، و به‌ویژه پیشگیری از اختلالات روان‌شناختی ایفا کند. فرهنگستان علوم پزشکی در تلاش است تا این بُعد مغفول‌مانده را به شکل علمی و نظام‌مند وارد سیاست‌های کلان سلامت روان کشور کند.

وی تأکید کرد که در جامعه ایرانی، به دلیل ریشه‌های فرهنگی و دینی عمیق، عدم توجه به معنویت در طراحی مداخلات روانی، می‌تواند اثربخشی برنامه‌ها را کاهش دهد؛ بنابراین هرگونه سیاست یا برنامه اجرایی در حوزه روان‌شناسی باید با در نظر گرفتن زمینه‌های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی جامعه بومی‌سازی شود.

فضای مجازی و سلامت روان نسل جدیدیکی دیگر از محور‌های سخنان روشن، تأثیر فضای مجازی بر سلامت روان نوجوانان و جوانان بود.

وی با هشدار نسبت به رشد افسارگسیخته شبکه‌های اجتماعی و تغییر الگو‌های ارتباطی، گفت: نظام سلامت باید برای مواجهه با اثرات روانی فضای مجازی آماده باشد. ما نیازمند تدوین سیاست‌های کنترلی، آموزشی و حمایتی برای حفظ بهداشت روانی نسل دیجیتال هستیم.

از تحلیل علمی تا سیاست‌گذاری اجرایی

روشن در بخش دیگری از اظهارات خود بر لزوم عبور از تحلیل صرف و حرکت به‌سوی سیاست‌گذاری علمی تأکید کرد.

به گفته وی، در گروه سلامت روان فرهنگستان، سلسله مباحث تخصصی در حال انجام است که منجر به استخراج راهبرد‌ها و سیاست‌های کلان شده و قابلیت ارائه به نهاد‌های قانون‌گذار و اجرایی کشور را دارد. این سیاست‌ها می‌تواند زمینه‌ساز تدوین قوانین جدید و طراحی برنامه‌های اجرایی در سطح ملی شود.

ارتقای سواد سلامت روان؛ پیش‌شرط پیشگیری

در پایان، روشن ارتقای سواد سلامت روان در سطح جامعه را یک ضرورت دانست و خاطرنشان کرد: اگر مردم آموزش ببینند که چگونه هیجانات خود را مدیریت کنند، چطور در برابر استرس‌ها تاب‌آوری داشته باشند و به چه متخصصانی در موقع نیاز مراجعه کنند، بسیاری از آسیب‌های روانی کاهش می‌یابد. فرهنگستان علوم پزشکی در تلاش است تا با همکاری انجمن‌های علمی و نهاد‌های فرهنگی، سواد سلامت روان را به زبان ساده و قابل فهم در اختیار جامعه قرار دهد.

وی گفت: سلامت روان، مفهومی چندبعدی و فرهنگی است که سیاست‌گذاری در آن باید بر پایه دانش بومی، تحلیل بین‌رشته‌ای، و درک عمیق از تحولات اجتماعی و معنوی جامعه صورت گیرد.